พัฒนาการแห่งกวีนิพนธ์
กวีนิพนธ์ หรือ การเขียนบทกวี เป็นสิ่งที่มนุษย์ให้ความสำคัญมาตลอดระยะเวลาเท่าที่ประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติจะบันทึกไว้ได้ เรียกได้ว่ามีความเกี่ยวข้องและสัมพันธ์กันกับมนุษย์มาอย่างยาวนาน และมีการพัฒนาการ ปรับปรุง เปลี่ยนแปลงรูปแบบ ข้อกำหนด และกฎเกณฑ์การประพันธ์ให้มีรูปแบบที่มีความหลากหลายมากยิ่งขึ้นจนกระทั่งถึงปัจจุบัน
กวีนิพนธ์ทันสมัยอยู่เสมอ
ถึงแม้ว่าในปัจจุบัน การเลื่อนไหลของภาษาต่างๆ จะมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปตามยุคตามสมัยอย่างยากที่จะตามทันได้ก็ตาม “บทกวี” ก็ยังสามารถดึงเอาคำศัพท์ ความหมาย และศัพท์แสลง ศัพท์สมัยใหม่ หรือแม้กระทั่งศัพท์ของวัยรุ่นที่ได้รับความนิยมในแต่ละช่วงเวลา มาประพันธ์เป็นบทกวี เพื่อสื่อสารออกสู่สาธารณะได้อย่างไม่มีปัญหาแต่อย่างใด
“กวี” หรือ “ศิลปิน” มีไว้สำหรับเรียกใคร ?
อีกนัยหนึ่ง นักประพันธ์ในเชิงฉันท์ กาพย์ กลอน ต่างๆ อาจถูกเรียกได้ว่าเป็น “กวี” หรือ “ศิลปิน” ก็อาจเรียกขานกันได้ตามเหมาะสม ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นกวีตัวน้อยๆ ที่ยังไม่มีชื่อเสียง หรือผลงานเป็นที่ปรากฏและได้รับการยอมรับสักเท่าใดก็ตาม ก็อาจเรียกบุคคลนั้นว่าเป็น “กวี” หรือ “ศิลปิน” ได้เช่นเดียวกัน เพราะจะนับเอาเฉพาะผู้ที่ได้รับความนิยม หรือมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับแล้วมาเป็นบรรทัดฐานกล่าวเรียกคนใดคนหนึ่งเป็นการเฉพาะว่า “กวี” หรือ “ศิลปิน” เพียงอย่างเดียวก็หาไม่
แท้จริงแล้ว เรากล่าวเรียกแม้ผู้ที่เริ่มฝึกหัด เริ่มฝึกปรือการแต่ง การประพันธ์ฉันท์ กาพย์ กลอน ต่างๆ มีผลงานออกมาบ้างแล้วว่า “กวี” หรือ “ศิลปิน” ก็ได้เช่นเดียวกัน แต่คงยังไม่อาจเรียกว่า “มหากวี” หรือ “อัครศิลปิน” ได้ เพราะผลงานที่แต่งประพันธ์ออกมานั้น อาจจะยังไม่ได้รับการยอมรับเทียบเท่ากับ “มหากวี” หรือ “อัครศิลปิน” นั่นเอง แต่ก็อาจเรียกขานว่า “กวี” หรือ “ศิลปิน” ได้ ในฐานะที่ให้กำลังใจกัน เพราะไม่แน่ว่า ผู้ที่เริ่มต้นในแนวทางแห่ง “กวี” ตัวน้อยๆ ในวันนี้ อาจสร้างผลงานเป็นที่ประจักษ์และโดดเด่นงดงาม ในฐานะของ “มหากวี” หรือ “อัครศิลปิน” ในวันหน้า ก็เป็นได้…
การทำหน้าที่ของกวีนิพนธ์
“กวีนิพันธ์” ก็ถือว่าเป็นศิลปะด้านวรรณกรรมประเภทร้อยกรองอีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่งเป็นแขนงย่อยของงานศิลปะที่ว่ากันด้วยความงามของการเรียงร้อยศัพท์แสงถ้อยคำให้มีความงดงามตามหลักภาษาและหลักเกณฑ์ทางด้านฉันทลักษณ์ต่างๆ ซึ่งมีจังหวะจะโคนและความไพเราะที่แตกต่างกันออกไป อีกทั้งยังเป็นการวัดภูมิความรู้และปฏิภาณไหวพริบในการเลือกใช้ศัพท์เลือกใช้คำที่นอกจากจะมีความคล้องจองพ้องสัมผัสทั้งรูปและเสียงแล้ว ยังสามารถเลือกใช้ศัพท์แสงที่มีความหมายกินใจและโดนใจในบริบทของกลกลอนได้อย่างไพเราะและสะเทือนใจได้
จึงอาจกล่าวได้ว่า บทกวีต่างๆ ทำหน้าที่ในการเป็นเครื่องมือรับใช้มนุษย์ในการสื่อสาร เพียงแต่บทกวีกลอนต่างๆ ไม่ได้เป็นการสื่อสารแบบธรรมดาๆ สามัญทั่วไป แต่เป็นการสื่อสารแบบสร้างความประทับใจ สร้างผลกระทบทางจิตใจของผู้คนในทางใดทางหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์รัก โกรธ ชอบ เกลียด กลัว ประณาม เหยียดหยาม ค่อนแคะ หรือเสียดสีสังคม และมีความพิเศษอย่างหนึ่งก็คือ ทำให้ผู้คนที่เมื่อประทับใจในกลกลอนบทใดบทหนึ่งแล้ว ก็สามารถจดจำหรือท่องจำให้ขึ้นใจได้โดยง่าย เนื่องด้วยบทกวีมีความไพเราะคล้องจอง สัมผัสนอก-ใน สัมผัสสระ สัมผัสอักษร และมีการเลือกใช้คำที่โดนใจผู้คน จึงไม่เป็นการยากนัก ที่คนทั่วไปตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จะสามารถจดจำบทกลอน ฉันท์ กาพย์ โคลงต่างๆ ไว้ได้อย่างแม่นยำ ผ่านความชื่นชอบ ชื่นชมในความไพเราะ ลงตัว การเลือกใช้คำ การสัมผัส ตลอดจนความหมายที่กินใจ แฝงไว้ด้วยคำสอน และข้อคิดเตือนใจ ซึ่งสามารถนำไปถ่ายทอดให้กับผู้อื่นได้อย่างไม่ยากนัก ผ่านบทกลอนที่ตนเองได้ท่องจำไว้ได้อย่างขึ้นใจแล้วนั้น
ดังนั้น ถือว่าบทกวีต่างๆ ได้ทำหน้าที่รับใช้มวลมนุษยชาติในการสร้างศิลปะแห่งการสื่อสารระหว่างมนุษย์ด้วยกันให้ดูมีความน่าสนใจ และมีความน่าจดจำมากยิ่งขึ้น พัฒนาการมาตั้งแต่อดีต จนกระทั่งปัจจุบัน
ฝากกวีนิพนธ์ไว้ในโลก
“กวีฟรีดอม” จึงเป็นการรวบรวมผลงานด้านงานกวีนิพนธ์ของ “ประยงค์ อาญาเมือง” เอาไว้ เพื่อให้ผู้ที่สนใจได้ศึกษาและให้คำติ-ชมแนะนำ อย่างน้อยที่สุด ผู้ประพันธ์และรวบรวมบทกวีนี้ไว้ก็ยังได้ฝากผลงานด้านกวีนิพนธ์ ฝากไว้กับโลกใบนี้บ้าง ถึงแม้ว่าในวันหนึ่ง ผู้เขียนและรวบรวมจะไม่อยู่ในโลกใบนี้แล้ว หากแต่ยังมีบทกวีและผลงานเหล่านี้ จะคงอยู่เป็นตัวแทนของผู้ประพันธ์ประดับโลกนี้ตราบนานเท่านาน…..
แพรวพราวดอทคอม/
praewprouds.com
“แพรวด้วยความรู้
พราวด้วยประสบการณ์”