“เมื่อไม่ได้พัฒนาที่จิตใจ
จะพัฒนาด้านใดๆ ก็ไร้ผล
การพัฒนาจึงต้องเริ่มที่ใจคน
เพื่อเกิดผลพัฒนาที่ถาวร
คนเราทุกคนสามารถพัฒนาศักยภาพในด้านต่างๆ ให้ดียิ่งขึ้นอย่างต่อเนื่องได้อย่างน่าอัศจรรย์ เพราะมนุษย์มีมันสมองและสติปัญญามากกว่าสัตว์ชนิดอื่นใดบนโลกใบนี้ ไวต่อการรับรู้อารมณ์ความรู้สึกและสามารถปรับตัวให้เข้ากับบุคคลสิ่งแวดล้อมได้อย่างดีเยี่ยม ดังนั้น “มนุษย์” จึงเหมาะสำหรับการเรียนรู้และการพัฒนาในด้านต่างๆ อย่างที่สุด
การพัฒนามนุษย์มีอยู่ ๒ ด้านใหญ่ๆ ประกอบไปด้วย 1) การพัฒนาด้านร่างกาย และ 2) การพัฒนาทางด้านจิตใจ
1. การพัฒนาด้านร่างกาย
มนุษย์สามารถพัฒนาด้านร่างกายได้โดยการฝึกฝน ฝึกปรือร่างกาย อวัยวะส่วนต่างๆ ให้มีความแข็งแรง และอ่อนตัว ควรแก่การงานต่างๆ ในที่นี้หมายถึงการเตรียมร่างกายต่างๆ ให้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง สามารถทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ และความยากลำบากต่างๆ ได้ เมื่อพัฒนามากเข้าๆ ก็ส่งผลให้ร่างกายมีพละพลัง สามารถแสดงแสดงพลังออกมาได้อย่างเหลือเชื่อ เกินวิสัยมนุษย์ที่จะทำได้ เช่น นักกีฬา นักเพาะกาย นักแสดงกายกรรม นักรบ หน่วยปฏิบัติการพิเศษต่างๆ ทั้งที่เป็นหน่วยงานของทหาร ตำรวจ หรือหน่วยของเอกชน ก็เห็นประจักษ์กันมามากต่อมาก นั่นก็เป็นเพราะมนุษย์มีการพัฒนาร่างกายอย่างต่อเนื่องไม่หยุดยั้ง พลังร่างกายก็จะก่อเกิดพัฒนาไปอย่างน่าอัศจรรย์
2. การพัฒนาด้านจิตใจ
การพัฒนาด้านจิตใจ ถือว่า เป็นหัวใจของการพัฒนาทั้งหมดที่มีอยู่ในโลกนี้ เพราะแม้การพัฒนาทางด้านร่างกาย หรือการพัฒนาด้านใดๆ ก็ตาม ก็ขึ้นอยู่กับกำลังใจ พลังใจ หรือสภาวะจิตใจแล้ว ซึ่งส่งผลโดยตรงถึงการพัฒนาด้านร่างกายและด้านอื่นๆ ด้วย ดังนั้น กำลังใจ พลังใจ หรือสภาวะจิตใจจึงควรได้รับการพัฒนาให้มีพลังแข็งแกร่ง ให้จิตใจได้เรียนรู้และรับประสบการณ์ต่างๆ ให้มีพลังภูมิคุ้มกันที่เข้มแข็ง แข็งแรงเพื่อสามารถรับมือกับแรงเสียดทานหรืออารมณ์ต่างๆ ที่เข้ามากระทบ ซึ่งทำให้สภาพจิตใจห่อเหี่ยว ไร้เรี่ยวแรง หมดพลังที่จะต่อสู้กับบุคคล สิ่ง หรืออารมณ์ที่เข้ามากระทบ
เมื่อจิตใจไม่ได้รับการพัฒนาให้มีสุขภาพจิตใจที่แข็งแรงเพียงพอ ไม่มีพลังเพียงพอ ก็ไม่อาจจะมีความคิดความอ่านเพื่อจะนำไปพัฒนาอย่างอื่นได้เลย เพราะแม้แต่จิตใจของตัวเราเอง ก็ยังไม่ได้รับการพัฒนาแล้ว จะไปพัฒนาผู้อื่น สิ่งอื่น เรื่องอื่น หรือพัฒนาสังคมประเทศชาติโดยรวมได้อย่างไร
ในการพัฒนาสังคม ประเทศชาติ บ้านเมืองก็เช่นเดียวกัน จึงต้องเริ่มพัฒนาที่ทรัพยากรมนุษย์ก่อน คือเตรียมประชากรให้มีคุณภาพ มีศักยภาพทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ ความรู้ความสามารถให้เพียงพอเสียก่อน เมื่อประชากรในสังคมประเทศชาตินั้นๆ ได้รับการพัฒนาเป็นอย่างดีเยี่ยม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การพัฒนาด้านจิตใจ ซึ่งหมายถึงการพัฒนาระบบศีลธรรม คุณธรรม และจริยธรรมในใจเป็นอย่างดีแล้ว ก็จะส่งผลให้เป็นประชากรที่มีคุณภาพ มีศักยภาพเพียงพอสำหรับการพัฒนาสังคมประเทศชาติต่อไปได้
การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ กระทำได้ด้วยให้มนุษย์ยึดมั่นในหลักไตรสิกขา 3 ข้อ อันได้แก่ 1) ศีล 2) สมาธิ และ 3) ปัญญา อันหมายถึง 1) การพัฒนามนุษย์ให้มีศีล คือระเบียบวินัย ยึดมั่นในหลักกฎหมาย จารีต ประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามของสังคม 2) การพัฒนามนุษย์ให้มีสมาธิ คือ พัฒนาให้มีจิตใจที่เข้มแข็ง มีภูมิคุ้มกันทางจิตใจ มีความอดทนไม่ย่อหย่อน เพียรพยายาม เป็นบุคคลคุณภาพ เป็นแรงงานที่มีคุณภาพ และ 3) พัฒนามนุษย์ให้มีปัญญา คือ มีความเฉลียวฉลาดด้านอารมณ์ การแก้ไขปัญหา มีเหตุผล มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีคุณธรรมจริยธรรมอันดีงามอยู่ภายในใจ เป็นเหตุนำความสงบสุขสันติมาสู่สังคมโลกได้การพัฒนาทุกสิ่งทุกอย่าง จึงต้องเริ่มที่จิตใจของมนุษย์เป็นเบื้องต้น เพราะถ้าหากจิตใจของมนุษย์ได้รับการพัฒนาให้มีศักยภาพเพียงพอแล้ว ก็สามารถสร้างสรรค์พัฒนาทุกสิ่งทุกอย่าง ให้วัฒนาถาวร เจริญรุ่งเรืองไปได้อย่างไร้ข้อสงสัยเป็นแน่แท้
มาร่วมพัฒนาสุขภาพใจให้มีความพร้อม สำหรับการพัฒนาสังคม ประเทศชาติ บ้านเมือง และโลกของเราไปพร้อมๆ กันนะครับ….